Αρκάδι
Πρόκειται για το πιο γνωστό μοναστήρι της Κρήτης, στο οποίο η ιστορία τοποθέτησε κατά τον πιο ευδιάκριτο τρόπο τη σφραγίδα της. Βρίσκεται στις βορειοδυτικές πλευρές του Ψηλορείτη και απ
έχει από το Ρέθυμνο 22
χμ. Μονή φρουριακής μορφής, ανήκει στην κοινότητα
Αμνάτου. Η Χρονολογία ίδρυσής του δεν είναι ακριβώς γνωστή.
Κατά μια άποψη χτίστηκε τον 5ο αι. από τον Αρκάδιο, αυτοκράτορα του Βυζαντίου. Κατά την επικρατέστερη όμως άποψη ιδρύθηκε τον 14ο αι. Το μοναστήρι πέρασε αρκετές περιπέτειες στη μακραίωνη ιστορία του με σημαντικές φυσιογνωμίες στην ηγεσία του. Το γεγονός όμως που παρέδωσε το Αρκάδι στην αθανασία και το έκανε παράδειγμα ηρωισμού και αυτοθυσίας σ`ολόκληρο τον κόσμο ήταν το ολοκαύτωμά του. Στις 8 Νοεμβρίου 1866 ο Μουσταφά Πασάς με 15.000 στρατό πολιόρκησε το μοναστήρι, στο οποίο είχε καταφύγει η επαναστατική φρουρά του Ρεθύμνου. Στο Αρκάδι είχαν κλειστεί 300 περίπου πολεμιστές και 600 γυναικόπαιδα. Μετά την απόρριψη της τουρκικής πρότασης για παράδοση, αρχίζει η επίθεση στις 8 Νοεμβρίου, που την πρώτη μέρα ήταν χωρίς αποτέλεσμα. Με τη μεταφορά όμως κα χρησιμοποίηση γιγάντιου κανονιού, που τοποθέτησαν απέναντι από την εξωτερική δυτική είσοδο της μονής καατορθώνουν και τη γκρεμίζουν.
Οι Τούρκοι μπαίνουν στο προαύλιο της μονής, όπου εκτυλίσσονται σκηνές αλλοφροσύνης.
Μια κόλαση γίνεται ο τόπος όλος. Οι στιγμές είναι κρίσιμες και οι ελπίδες του αγώνα έχουν στερέψει.
Ο Ηγούμενος, οι πολεμιστές και τα γυναικόπαιδα νοιώθουν την ανάγκη να πεθάνουν με το κεφάλι ψηλά.
Παίρνουν τη μεγάλη απόφαση.
Βάζουν φωτιά στην πυριτιδαποθήκη, γράφοντας έτσι τον τραγικό επίλογο της πολιορκίας του Αρκαδίου.1500 Τούρκοι θάβονται κάτω από τα ερείπια που δημιουργεί η έκρηξη.
Τραγικός ήταν κι ο απολογισμός από την πλευρά των χριστιανών.
Μόνο 34 κατόρθωσαν να διασωθούν, 100 πιάστηκαν αιχμάλωτοι και οι υπόλοιποι βρήκαν μαρτυρικό θάνατο.
Το ολοκαύτωμα του Αρκαδίου, δεν σκόρπισε το φόβο και την απόγνωση στον κρητικό λαό, αλλά χαλύβδωσε τις ψυχές του και ατσάλωσε τα χέρια του για να συνεχίσει τον αγώνα του. Το επίσης σημαντικό όμως,είναι η αλλαγή κλίματος στην ευρωπαϊκή διπλωματία για το κρητικό ζήτημα, που θα το αντιμετωπίσουν πλέον με συμπάθεια κι ενδιαφέρον.
Σήμερα η μονή χαρακτηρίστηκε ως ευρωπαϊκό μνημείο ελευθερίας. Στο μοναστήρι λειτουργεί μουσείο,
που με τα πολλά λείψανα που υπάρχουν, γράφουν με το δικό τους τρόπο την ιστορία του ολοκαυτώματος.